نگاه تحلیلی به مسئله عالم ذرّ در مکتب تفکیک

Authors

  • جعفر اصفهانی دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران، گروه کلام- فلسفه دین و مسایل جدید کلامی
  • رضا اکبری دانشیار گروه فلسفه و کلام دانشکده الاهیات، معارف اسلامی و ارشاد دانشگاه امام صادق (ع).
Abstract:

در مکتب تفکیک، با تکیه بر مبانی انحصار علوم حقیقی در وحیانی، حجیت ظواهر، عدم تجرد روح، تقدم حدوث روح بر حدوث بدن، تفکیک عقل از ذات روح و وجود عوالم قبل از دنیا، وجود عالم ذرّ پذیرفته شده است. در این مکتب، عالم ذرّ به دلیل ارتباط با شناخت فطری توحید، دلیل ارسال انبیا و نیز ملاک این‌همانی شخصیت اهمیت بسیار زیادی دارد. دلایل نظریه‌پردازان مکتب تفکیک بر وجود این عالم دلایل نقلی است و در این میان روایت طرح‌شده در تفسیر آیه 172 سوره اعراف جایگاه خاصی دارد. در این مکتب به اشکالات مطرح‌شده در خصوص وجود عالم ذرّ پاسخ داده شده است. اشکالات به دو دسته تقسیم می‌شود؛ دسته‌ای که وجود این عالم را محال می‌داند و دسته‌ای که دلایل طرح‌شده در تحقق این عالم را ناکافی قلمداد می‌کند. در دسته اول پنج اشکال و در دسته دوم دو اشکال عمده مطرح است. پاسخ نظریه‌پردازان مکتب تفکیک به هر دو دسته اشکالات مبتنی بر اصول آنهاست که تمسک به ادله نقلی و نیز نقد مبانی هر یک از اشکالات محوریت دارد. کلیدواژه‌ها: . [1] دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران، گروه کلام- فلسفه دین و مسایل جدید کلامی. ** دانشیار گروه فلسفه و کلام دانشکده الاهیات، معارف اسلامی و ارشاد دانشگاه امام صادق (ع).

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تواتر معنوی روایات عالم ذر

مساله اخذ میثاق و پیمان از انسانها مبنی بر پذیرش ربوبیت یگانه خدای متعال پیش از آفرینش دنیوی ایشان یکی از مباحث مهم قرآنی است که در آیه ۱۷۲ از سوره اعراف- معروف به آیه پیمان الست- مطرح گردیده است. روایاتی که در جوامع روایی به " روایات عالم ذر" مشهور است به نوعی موید وجود عالم ذر در آیه مذکور است. مسئله این است که برخی از اندیشمندان این روایات را در عداد اخبار آخبار آحاد و برخی در زمره اخبار متو...

full text

عالم ذر در قرآن‌کریم (بررسی 14 آیه)

موضوع این مقاله بررسی آیاتی از قرآن کریم در ارتباط با «عالم ذر» با نظری بر روایات و منابع اسلامی است. ذر در لغت به دو معنی آمده است، مورچۀ ریز و ذرات پراکنده در هوا. منشأ نام‌گذاری دوران قبل از دنیای انسان به عالم ذر، روایاتی است که از اهل بیت(ع) صادر شده است. دربارۀ خلقت انسان از گل آیات متعددی در قرآن کریم وجود دارد و روشن می‌شود که از نظر قرآن همۀ انسان‌ها از خاک یا از گل در قالب ذره‌ای نادی...

full text

پاسخ به اشکالات کلامی و فلسفی درباره «عالم ذر»

موضوع عالم ذر، همواره یکی از بحث برانگیزترین مباحث قرآنی و اسلامی بوده است و مفسران، متکلمان، فیلسوفان و عارفان مسلمان درباره آن بسیار سخن گفته‌اند. آن چه از ظاهر آیات و به‌ویژه روایات اسلامی بر می‌آید، این است که هر انسانی قبل از تولد از مادر، در عالمی به نام عالم ذر، (در مرحله‌ای به‌صورت روح محض و در مرحله‌ای دیگر، همراه با بدنی خاص به‌نام بدن ذرّی) وجود فردی حقیقی داشته است. عده‌ای از اندیشمن...

full text

تبییین آفرینش عالم از دیدگاه مکتب تفکیک

مکتب تفکیک قائل به جدایی سه جریان معرفتی یعنی عقل ، وحی و عرفان می باشد این مکتب ، اولین بار (به طور مصطلح) توسط محمد رضا حکیمی در زمان معاصر مطرح گردید . از آن جایی که پیروان این مکتب یکی از مخالفان جدی مباحث فلسفی می باشند و اکثر نظریات فلسفی را مورد نقد قرار می-دهند در بحث پیرامون چگونگی آفرینش عالم نیز به طرح نظریات ویژه ای می پردازند که با آراء فلاسفه تفاوت دارد . بحث آفرینش عالم و چگونگی ...

15 صفحه اول

شکوفایی معرفت توحیدی عالم ذر در دنیا بر اساس روایات  

  معرفت ما به خداوند متعال، ریشه در عوالم قبل از این دنیا دارد و آیات و روایات از معرفتی شهودی صحبت می‌کنند که ما در عالم ذر نسبت به خدا پیدا کردیم. چنین معرفتی در ما تثبیت شده است و با آن معرفت تثبیت‌شده، پا به دنیا گذاشتیم، اما نکتۀ مهم در ارتباط با معرفت توحیدی عالم ذر، فراموشی چنین حادثه‌ای از سوی انسان‌ها است. این معرفت فطری در حالت اضطرار، هنگام شداید و مواجهه با مرگ، ظهور می‌یابد. این مع...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 14  issue 54

pages  43- 60

publication date 2012-12-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023